Το βιβλίο είναι γραμμένο από τον δάσκαλο Βασίλογλου Φώτη, Δ/ντή του 8ου Δημ.Σχ. Ν. Σμύρνης, που γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Μεσότοπο. Έχει αυτόν τον τίτλο γιατί δόθηκε έμφαση στις «μικρές» και «μεγάλες» ιστορίες, που διηγούνται οι καλαθοπλέκτες, ανακατωμένες με τα μυστικά της τέχνης τους. Ξεκίνησε το 2003 ως ερευνητική προσπάθεια 25 σελίδων, που κατατέθηκε στο Κέντρο Ερεύνης της ελληνικής Λαογραφίας, τιμήθηκε με Β΄ έπαινο το 2004, και στη συνέχεια έγινε μια επίμονη προσπάθεια συμπλήρωσης και αναβάθμισης του υλικού μέχρι την τελική έκδοση.
Στις σελίδες του μιλούν για τα έργα τους ( καλάθια, πανέρια, κόφες, κοφίνια, νταμιλ(ι)τζάνες, πουλ(ι)ταρίδες, καλαθούνες, τυροβόλια, κουταλούδις), δώδεκα συνολικά καλαθοπλέκτες του Μεσοτόπου. Αναφέρονται στα υλικά που χρησιμοποιούν (καλάμι, λυγαριά, ιτιά κ.ά.), στην επεξεργασία των υλικών, στην τεχνική του πλεξίματος και στην εμπορία των έργων τους στα γύρω χωριά (Ερεσό, Άγρα, Σίγρι, Χύδηρα, Φτερούντα, Παράκοιλα, Βρίσα, κ.ά.)Επίσης τρεις νοικοκυρές του χωριού μιλούν για τη χρηστικότητα των έργων της καλαθοπλεκτικής στην καθημερινότητα τις προηγούμενες δεκαετίες.
Καθάρισμα ιτιάς.
Το βιβλίο, έκτασης 110 σελίδων, προλογεί ο Μεσοτοπίτης συγγραφέας και λαογράφος Πάνος Κοντέλλης, ενώ στην εισαγωγή, ο συγγραφέας εκμυστηρεύεται τους λόγους που τον οδήγησαν στη συγγραφή του βιβλίου, οι οποίοι οδηγούν στα παιδικά βιώματα, ενώ στον επίλογο κατατίθενται προσωπικές εμπειρίες κι όνειρα… Μετά την εισαγωγή ακολουθεί μια επτασέλιδη ιστορική αναδρομή στην τέχνη της καλαθοπλεκτικής από το 9.000 π.Χ. μέχρι σήμερα με σημαντικές αναφορές σε κείμενα της αρχαιοελληνικής και χριστιανικής γραμματείας, σε μουσεία και σε τόπους όπως η Τήνος, η Κύπρος κι η Λέσβος με επίκεντρο τον Ασώματο, τη Γέρα, το Σκουτάρο. Το βιβλίο κοσμούν γύρω στις ογδόντα (80) μαυρόασπρες και έγχρωμες φωτογραφίες, που συνοδεύουν και συμπληρώνουν τα κείμενα και ταξιδεύουν τον αναγνώστη στο χτες φέρνοντας στο νου καθημερινές ανθρώπινες στιγμές κι αγαπημένα πρόσωπα,
Η πρώτη παρουσίασή του έγινε στις 29 Μαϊου 2010 στην Αθήνα από τον Σύλλογο Μεσοτοπιτών, στην αίθουσά του ( Εθνικής Αντίστασης 33 Δάφνη).Μίλησαν γι’ αυτό η δ/ντρια του Κέντρου Ερεύνης της ελληνικής Λαογραφίαςκ. Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη, ο κ. Πάνος Βαλαβάνης, Καθηγητής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και η κ. Πλωμαρίτου Παναγιώτα εκπαιδευτικός και πρόεδρος του Δ.Σ. του συλλόγου των Μεσοτοπιτών.
Η δεύτερη παρουσίαση έγινε 9 Αυγούστου στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Σιγρίου με ομιλητές τους κ. Γιάννη Μανούκα, Βατουσιανό φιλόλογο και κ. Νικόλαο Ζούρο, Δ/ντή του Μουσείου. Ακολούθησε παρουσίαση στο Πολιτιστικό Κέντρο Παλαιού Φαλήρου, ενώ προγραμματίζονται στο μέλλον παρουσιάσεις στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης (Κυδαθηναίων 17 Πλάκα) και Αργυρούπολη.
Ο συγγραφέας ευχαριστεί θερμά όλους όσους βοήθησαν στην συλλογή του υλικού και στην συγγραφή, ιδιαίτερα τους Πάνο Βαλαβάνη και Στέφανο Παρασκευαϊδη, που ήταν συνεργάτες κι εμψυχωτές, καθώς και όλους τους φίλους που βοήθησαν και βοηθούν στην διακίνηση του βιβλίου.Το βιβλίο διατίθεται σε βιβλιοπωλεία της πόλης της Μυτιλήνης, χωριών της Λέσβου, στο Μεσότοπο και στο Μουσείο Φ. Ι. Σιγρίου αλλά και στην Αθήνα, Μουσείο Λαϊκής Τέχνης (Πλάκα) και Σύλλογο Μεσοτοπιτών ( Δάφνη).Περισσότερες πληροφορίες Βασίλογλου Φώτης τηλ. 210 9963518 ( Αργυρούπολη) και 2253096363 (Μεσότοπο).
«Ένα καλάθι ιστορίες», ένα ακόμη πόνημα αφιερωμένο στη λαϊκή παράδοση του νησιού μας, που έρχεται να συνεισφέρει στην πλούσια λεσβιακή γραμματεία. Ένα βιβλίο που σε μαθαίνει, σου θυμίζει, μα πιο πολύ ξυπνά τις μνήμες και σε ταξιδεύει! Ένα δροσερό κι ευχάριστο ανάγνωσμα για το φετινό καλοκαίρι…
Βασίλογλου Φώτης, δάσκαλος, Δ/ντής 8ου Δημ. Σχ. Ν. Σμύρνης