Lesvos oldies

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΙΜΟ ΧΟΥΤΖΑΙΟ

ΣΙΜΟΣ ΧΟΥΤΖΑΙΟΣ

Σημαντικός φωτογράφος της Μυτιλήνης, τον οποίο ο ιστορικός Άλκης Ξανθάκης, σε άρθρο που του αφιέρωσε, τον αποκαλεί "εθνικό φωτογράφο" της.
Ο πατέρας του Σ. Χουτζαίου καταγόταν από την Σπάρτη. Στην Μυτιλήνη εγκαταστάθηκε γύρω στα 1870. Ο Σίμος γεννήθηκε στην κωμόπολη Αγιάσος,το 1873. Σε πολύ μικρή ηλικία, πήγε στην Αλεξάνδρεια και μαθήτευσε κοντά στον θείο του Καλπαξίδη, που ήταν ζωγράφος. Παράλληλα με τη ζωγραφική, διδασκόταν και τη φωτογραφία. Σύμφωνα με πληροφορίες που δεν έχουν επιβεβαιωθεί, πήγε κατόπιν στο Βερολίνο, το Παρίσι και το
Λονδίνο, για να τελειοποιήσει τις φωτογραφικές του γνώσεις.

Στη Μυτιλήνη επέστρεψε το 1899, σε ηλικία 26 ετών. Εργάστηκε μέχρι το 1905, περίπου, κοντά στον Τσέχο φωτογράφο Freitz M. MRAZ, στο φωτογραφείο του τελευταίου, στην οδό Μητροπόλεως. Κατόπιν άνοιξε δικό του κατάστημα στην οδό Βερναρδάκη. Για ένα ικανό διάστημα εργάστηκε μαζί του και ο αδελφός του, Ε. ΧΟΥΤΖΑΙΟΣ, που επισκιαζόταν όμως από τον ταλαντούχο Σίμο.
Ο Σ. Χουτζαίος έπαιξε το ρόλο του ιστορικού, που κατέγραψε με το φακό της μηχανής του, όλα α σημαντικά γεγονότα της Μυτιλήνης, για περισσότερο από μισό αιώνα. Κατά τους πολέμους του 1912-13, λέγεται ότι ο ίδιος ο ναύαρχος Κουντουριώτης του ανέθεσε να φωτογραφήσει τις επιχειρήσεις του ελληνικού στρατού στο νησί. Πολλές από τις φωτογραφίες του αυτές, τις έκανε φωτογραφικές καρτ-ποστάλ (φωτοκάρτες) και είναι μεταξύ των πρώτων μίας μεγάλης σειράς  παρόμοιων θεμάτων, που κυκλοφόρησε. Σώζεται λεύκωμα του με τίτλο "Η κατοχή του ελληνικού στρατού ", που περιλαμβάνει 15 φωτογραφίες, διαστάσεων 16,8Χ22 εκ. και 6, διαστάσεων 12Χ22 εκ. Την εποχή εκείνη αποκαλούσε το φωτογραφείο του, "Σαπφώ". Μετά τη λήξη των Βαλκανικών πολέμων και κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου πολέμου, ο Χουτζαίος έφυγε μετανάστης στην Αμερική. Εκεί έμεινε πέντε χρόνια και κατόρθωσε να ανοίξει φωτογραφείο στο Μπρούκλιν, στην καρδιάς της Νέας Υόρκης. Στο διάστημα αυτό το φωτογραφείο του στη Μυτιλήνη το λειτουργούσε η γυναίκα του και ο αδελφός του.

Το 1921 αφού είχε επιστρέψει πίσω, εργάστηκε συνεταιρικά με τον αδελφό του. Εμφανίζονται στους Εμπορικούς Οδηγούς σαν "Αδελφοί Χουτζαίοι", που είχαν το μαγαζί τους στην οδό Ειρήνης. Συννέχισαν  να εκδίδουν καρτ-ποστάλ, με την επωνυμία αυτή, με τοπία, φορεσιές και αγροτικές δραστηριότητες της Μυτιλήνης. Το 1930 οι δύο αδελφοί εργάζονταν πια ανεξάρτητα, ενώ γύρω στα 1935, ο Σ. Χουτζαίος συνεταιρίστηκε με τον Παν. ΚΕΜΕΡΛΗ, στο φωτογραφείο "Photo-Electric". Δεν είναι εξακριβωμένο το πότε ακριβώς πήγε στην Αθήνα, όπου εργάστηκε για σύντομο διάστημα. H καταγραφή της αγροτικής ζωής, των τύπων και των εθίμων του νησιού του, αποτέλεσε κύριο μέλημα για το φωτογράφο. Τέτοιες φωτογραφίες του δεν συναντιόνται μόνο εδώ αλλά και σε έντυπα του εξωτερικού, ιδιαίτερα  κατά τα χρόνια του Μεσοπολέμου. Μεταξύ αυτών και το "Voyage en Grece", που εκδιδόταν στο Παρίσι.
Από τα πιο σημαντικά γεγονότα της σύγχρονης ιστορίας του νησιού ήταν η απελευθέρωση της τον Οκτώβριο του 1944. Ο φωτογράφος βρέθηκε στην πρώτη γραμμή και φωτογράφησε τους αντάρτες του ΕΛΑΣ, την απόβαση των άγγλων στρατιωτών καθώς και τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν κατόπιν. Δεν σταμάτησε να φωτογραφίζει μέχρι το 1950. Πέθανε στη Μυτιλήνη το 1967 σε ηλικία 92 χρονών.Ο Α.Ξ. Ξανθάκης γράφει για το φωτογράφο σε άρθρο του στο περιοδικό "Opticon" : "Υπήρξε ένας προικισμένος φωτογράφος που κατέγραψε με ιδιαίτερη ευαισθησία, με το φακό της μηχανής του, τη ζωή του στη Μυτιλήνη από τα χρόνια της Οθωμανικής κατοχής. Ο Χουτζαίος δεν έκανε διακρίσεις. Δεν είναι λίγες οι φωτογραφίες του που παρουσιάζουν Τούρκους. Πορτραίτα και σκηνές από την ζωή τους αποτελούν μέρος της θεματογραφίας του, τα χρόνια εκείνα. "Το ισνάφι γιορτάζει τον Άγιο του στην Αγιάσο, το 1908", γράφει σε μία λεζάντα μίας τέτοιας φωτογραφίας του.
Σαν επαγγελματίας φωτογράφος εργάστηκε στην εκτέλεση κατά παραγγελίαν πορτραίτων , αναμνηστικών φωτογραφιών, κοινωνικών εκδηλώσεων, και γάμων. Πέρα όμως από την επαγγελματική και την καλλιτεχνική του δραστηριότητα κατέγραψε για λογαριασμό του, από τότε μέχρι τις μέρες μας, την καθημερινή ζωή και τα ασχολίες των συμπατριωτών του." Ο Σ. Χουτζαίος συμμετείχε επίσης σε πολλές φωτογραφικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

ΑΛΚΗΣ Ξ. ΞΑΝΘΑΚΗΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΑΚΤΟ